Informativni kutak - dosada nedeljom

Ime "Rastafari" ( nastalo od „Ras” u značenju – princ – i „Tafari“ – imena etiopskog cara Markonnen-a, poznatijeg kao Haile Selassie ) obuhvata
niz različitih verskih i socijalnih pokreta koji su se razvili na ostrvu Jamaica od 1930-te.
Rastafari je pre svega pokret siromašnih pripadnika crne rase na Jamajci koji su pronašli inspiraciju u pokretu “Natrag u Afriku“ osnivača Marcus Garvey-a (1887 – 1940), nacionalnog jamajčanskog heroja, koga smatraju prorokom, budući da je kao ideološki vođa često u svojim govorima ponavljao:

„Pogledajte u Afriku, kada crni kralj bude krunisan dan spasenja je blizu!“

Njegova osnovna ideja je bila da će se sloboda i iskupljenje za pripadnike crne rase naći povratkom potomaka raseljenih robova na vlast u Africi, jer su evropska kolonizacija i ropstvo podelili afričku kulturu i duhovnost. Takođe je radio na ujedinjenju crne rase kao načinu da se poboljšaju uslovi njihovog života, širom sveta bez obzira u kojoj se državi oni nalazili. Osnivač je partije UNIA (Universal Negro Improvement Association).

Po tom učenju dokle god crnci ostanu nesvesni svog afričkog porekla, posebno u Sjedinjenim Američkim Državama, oni će nastaviti da budu pogođeni od strane "robovskog mentaliteta", koji će ih spriječiti da postignu istinsku veličinu koju su zaslužili. Ova tema je i danas veoma aktuelna. To, naravno, isključuje bilo koje učestvovanje u socijalnim programima napravljenim da „pomognu siromašnim crncima“ – jer učestvujući u njima samo bi produžavali "mentalno ropstvo" koje ih još uvek drži potlačenima. On je bio prvi crnački vođa koji je crnačkom narodu poreklom iz Afrike na masovnom nivou dao osećaj ponosa, dostojanstva i ujedinio ih ukazujući im na njihovo zajedničko poreklo i sudbinu.

Zanimljivo je da je Garvey, iako je uvijek ostao rimokatolik, nagovarao svoje sunarodnike da formiraju vlastitu crkvu i zamisle Isusa kao crnca, odbijajući uobičajeni prikaz Isusa poput Evrospkog belca. Rastafarijanizam svoja religijska učenja takođe vuče iz Biblije, mnoga obeležja „rasta“ kulture preuzeta su iz Biblije.

Mnogi rastafarijanci veruju da se proroštvo o dolazećem spasiocu svih pripadnika crne rase u dijaspori ispunilo kada je princ Tafari Markonnen (1892-1975, naslednik carske dinastije koja vuče svoje korene od 13-tog veka a potiče od loze kralja Solomona i kraljice od Šebe) postao car Etiopije - Haile Selassie I ( "Snaga Trojstva") na 2. novembra 1930 („Coronation day“).
Nije sigurno šta je Selassie mislio o rastafari pokretu - on sam nikada nije postao član - naprotiv, ostao je hrišćanin čitavog svog života. Među rastafarijancima smatran je inkarnacijom Boga.
Haile Selassie je samo jednom posetio Jamajku, mjesto gde je rastafarijanizam počeo, u četvrtak, 21.aprila 1966. Negde oko 100.000 rastafarijanaca iz cijele Jamajke spustilo se na Palisadoes aerodrom u gradu Kingston, pošto su čuli da čovjek koga smatraju Bogom dolazi da ih poseti. Čekali su ga na aerodromu pušeći puno marihuane, i svirajući bubnjeve.

Kada je Haile Selassie, avionom etiopske avio kompanije sleteo na aerodrom u 13:30, masa je potpuno okružila letilicu. Dan je bio tmuran i olujan, ali kako su točkovi aviona dodirnuli tlo Jamajke, četiri velika bijela oblaka su se rastvorila i svetlost je probila kroz njih, na šta su gotovo svi okupljeni kleknuli. Nakon oko pola sata, vrata aviona su se zaljuljala i otvorila i car se pojavio na vrhu pokretnih stepenika. Zaglušujuća buka začula se iz gomile, koja je je udarala u bubnjeve od tikava, palila petarde, mahala zastavama, i svirala u Abeng - životinjske rogove - tradicionalni instrument Maroon naroda robova poreklom iz Afrike.

Protokol nije ispoštovan budući da je masa pritisnula sigurnosne mere i probila se i na crveni tepih koji je bio postavljen za prijem. Selassie je mahao sa vrha stepeništa i činilo se - počeo da plače, iako se interpretacije ovog gesta razlikuju. Potom se vratio u avion, nestajući za još nekoliko minuta.
Konačno Jamajčanske vlasti bili su morale zahtevati od Ras Mortimer Planno, poznatog rasta vođe, da se popne stepeništem, uđe u avion i pregovara carev silazak. Kada je Planno izašao iz aviona, najavio je masi:
"Car me je uputio da vam kažem da budete mirni. Odmaknite se nazad i pustite cara da sleti!"
Nakon što je Planno ispratio Afričkog vladara niz stepenište, novinari su bili zaintrigirani Selassie-vim odbijanjem da prođe crvenim tepihom do limuzine koja ga je čekala. Zatim se odvezao do kraljevskog dvora, rezidencije guvernera-generala Clifford Campbell-a.

Jedna anegdota, svojevrsna rastafarijanska legenda, kaže da je na večeri održanoj u kraljevskom dvoru, tadašnji Jamajčanski premijer Donald Sangster, nagazio Lulu, Haile Selassie-vog je psa čivava rase, koji je, kako se se navodi, urliknuo poput lava. :)

Brojne su zanimljivosti u vezi sa carem koji nosi titulu Kralja svih Kraljeva, Gospodara svih Gospodara, Izabranik Boga, pobjedonosni Lav plemena Judinoga. Rastafarijanci ga nazivaju „Jah“, ili „On“, uzimajući ga kao živu manifestaciju boga Jaha i 4. mesiju, uz Mojsija, Iliju i Isusa Krista. Budući da se za vrijeme Mussolini-jeve Italije uspješno borio protiv invazije na Etiopiju i uprkos slomu njegove vojske i izgnanstvu postao ikona borbe protiv fašizma, među brojnim odlikovanjima dobio je i orden od tadašnje Titove Jugoslavije godine 1954, prilikom posete Jugoslaviji. Sledeće godine u decembru, Tito je dve nedelje boravio u Etiopiji, a potom i 1959.

Jedna od osobina rastafarijanizma koja je često pogrešno predstavljena u medijima je ritualno korištenje marihuane. Rastafarijanci marihuanu nazivaju svetom biljkom, a po legendi je pronađena na grobu kralja Solomona.
Pobožan rasta ne koristi i zabranjeno mu je da koristi marihuanu radi zabave, već je ona rezervisana za verske obrede u svrhu pospešenja meditacije i pomaže postizanju većih mističnih uvida u prirodu svemira kao i u lekovite svrhe. Neki rastafarijanci je čak ni ne koriste.

Popularnost marihuane se proširila i zbog činjenice da je već s početka veka njena konzumacija proglašena ilegalnom. Budući vezana za pripadnike rasta-pokreta koji su često bili najniži slojevi društva, te zbog svoje pripadnosti završavaju prognani ili u zatvorima, marihuana je upravo vrlo često bila vezivana za otpor vlastima i postajala simbol oslobađanja rastafarijanaca.

Rastafarijanski izgled podrazumeva danas već neizbežne „dredove“ (dreadlocks) kao simbol porekla crnog naroda (lavlja griva - simbola Afrike), i odvajanja od stila frizura belaca u Evropi. Postoji čitava tipologija oblika ove frizure, koja se razlikuje od jedne rasta-zajednice do druge rasta-zajednice. Dredovi su očigledno potaknuti Biblijskim: "Neka ne briju svoje glave, niti briju svoje brade, niti režu bilo šta na svom telu" (Levitski zakonik 21:5). Tako rastafarijanci u nekom smislu, imaju nešto zajedničko s ortodoksnim Jevrejima.

Rastafarijanska verovanja i specifična kultura, u početku su bila potisnuta od strane kolonijalnih vladara, ali od su se od tog vremena proširila po Karibima i izvan njih. Ukupan broj sledbenika, smatra se, dostiže preko milion ljudi u svetu.

Čest problem savremenih rastafarijanaca je da danas postoje mnogi mladi crnci (a i belci) koji su usvojili spoljašnje simbole rastafarijanizma (pušenje marihuane i nošenje dredova) bez usvajanje njihovih etičkih i vjerskih značenja. Kao rezultat toga, značenje rastafarijanske vere i pokreta ne samo da je razblaženo, već se za njih vezuju i loša značenja u široj kulturi.

Diskriminacija rastafarijanaca, obično zbog predrasuda, je uvijek bio problem. Od samog početka rastafarijanizam se uglavnom nalazio među nižim klasama na Jamajci, a oni koji su bili na vlasti gledali su na bilo koji revolucionarni pokret koji organizuje mase kao na potencijalnu pretnju. Danas, diskriminacija rastafarijanaca ide u smeru predrasude da su rastafarijanci ovisnici o drogi i nepodesni za rad. Zabilježeni su slučajevi diskriminacije vlade ili poslodavaca protiv rastafarijanaca, posebno vezano za nošenje dredova. Popularnost ovog pokreta pokazuje i omasovljenje proizvodnje sredstava za održavanje dredova.

Pored pogrešnih tumačenja u masovnoj kulturi, univerzalna poruka o pravu ljudske slobode, dostojanstva i jednakosti svih rasa, koja izlazi iz rastafarijanizma, prenesena je na sve kontinente i hiljade razumeju njeno značenje kroz pesmu Bob Marley-a, "War". Stihovi ove pesme su preuzeti iz govora Haile Selassie-a, na zasedanju UN 1963. :

Until the philosophy which hold one race
Superior and another inferior
Is finally and permanently discredited and abandoned
Everywhere is war, me say war

That until there are no longer first class
And second class citizens of any nation
Until the colour of a man's skin
Is of no more significance than the colour of his eyes
Me say war

That until the basic human rights are equally
Guaranteed to all, without regard to race
Dis a war

That until that day
The dream of lasting peace, world citizenship
Rule of international morality
Will remain in but a fleeting illusion
To be pursued, but never attained
Now everywhere is war, war

(War1976.)

Dakle, manijaci, informišite se da biste bili slobodni!

post by: dear2world